Hbo-opleiding Opleidingskunde

Leren doen mensen niet alleen op school of op een universiteit, maar ook op het werk. Er zijn talloze cursussen, trainingen en trajecten, speciaal voor werknemers van bedrijven. Het begrip ‘permanente educatie’ is uit de meeste organisaties niet meer weg te denken. Alle ins en outs over hoe scholing binnen bedrijven het best vorm kan krijgen, kun je leren bij de studie Opleidingskunde aan de Hogeschool Arnhem Nijmegen. De opleiding wordt zowel in voltijd als in deeltijd aangeboden.

Wat kun je ermee worden?

Als je Opleidingskunde hebt gestudeerd, weet je alles over het verder ontwikkelen van personeel binnen een organisatie. Je zit als opleidingskundige dicht tegen het vakgebied van personeelsadviseur of HR-medewerker aan, maar je aandachtsgebied is vooral opleiding en training. Dingen waar je je in je functie mee bezighoudt zijn bijvoorbeeld:

geven van trainingen en workshops
schrijven van een opleidingsbeleidsplan voor de hele organisatie
implementatie en organisatie van opleidingstrajecten
adviseren van medewerkers en managers over individuele opleidingsmogelijkheden
het invoeren van (bijvoorbeeld) competentiemanagement
ontwikkelen van trainingsmateriaal
ontwerpen en ontwikkelen van e-learning

Net als een HR-medewerker gebruik je personeelsinstrumenten voor het meten en vastleggen van ontwikkelbehoeften van personeel, bijvoorbeeld persoonlijke ontwikkelingsplannen, enquêtes voor 360-graden feedback en assessments.

Er zijn ook afgestudeerden die bedrijfstrainer worden. Een bedrijfstrainer verzorgt cursussen zoals communicatieve vaardigheden, omgaan met agressie, conflicthantering, slechtnieuwsgesprekken, vergaderen, werken in de OR, noem maar op.

Wat is het carrièreperspectief?

Als opleidingskundige of trainer kun je bij allerlei organisaties aan de slag, variërend van non-profit- tot profitorganisaties. Verder zijn er veel trainings- en adviesbureaus die opleidingskundigen in dienst hebben. Je wordt via dat soort bureaus voor kortere of langere klussen ingezet bij andere bedrijven.
Je kunt er ook voor kiezen om als zelfstandige aan de slag te gaan. Dat is vooral gangbaar voor bedrijfstrainers en adviseurs.
Als je een aantal jaren als opleidingskundige hebt gewerkt, kun je bijvoorbeeld doorgroeien naar de functie van personeelsmanager of algemeen manager. Werk je voor een trainings- of adviesbureau, dan zul je na verloop van tijd doorgroeien naar een seniorfunctie, waarin je zwaardere acquisitietaken krijgt en ook juniortrainers begeleidt.

Wat zijn de belangrijkste competenties?

Bij de studie aan de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) zijn de competenties die je moet ontwikkelen nauwkeurig vastgelegd. De belangrijkste zijn:

Didactische vaardigheden. Je moet mensen dingen kunnen leren en weten hoe je ze motiveert om te leren. Je bent je bewust van de verschillende leerstijlen van mensen.
Adviseren. Als opleidingskundige adviseer je organisaties en individuele medewerkers over opleidingsmogelijkheden.
Klantgericht zijn. Je werkt voor anderen die bij je komen met een vraag. Klantgerichtheid is erg belangrijk om ervoor te zorgen dat mensen zich goed begrepen voelen.
Organisatiesensitiviteit. Je moet goed in de gaten hebben hoe organisaties werken, expliciet en impliciet. Alleen dan kun je vernieuwingen en de implementatie van trajecten laten slagen.
Commerciële vaardigheden. Je krijgt te maken met het inkopen van materiaal en modules. Werk je voor een trainingsbureau, dan moet je jezelf en je trainingsproduct goed weten te verkopen. Acquisitie en offertes maken kunnen bij je taken horen.
Samenwerken. Het werk van een opleidingskundige heeft alleen zin in samenwerking met anderen: personeelsmanagers, afdelingshoofden, personeelsleden, externe partijen. Het is geen beroep voor einzelgängers.

Hoe lang duurt de opleiding?

Forumdeelneemster Dree deed de verkorte deeltijdvariant en schreef erover in het Carrièretijgerforum: "Het is echt noodzakelijk dat je voldoende bagage hebt voor je aan de verkorte deeltijd begint. Je moet de link met de praktijk kunnen leggen om de diepgang te vinden. Anders blijft het wel heel abstract en kun je niet alle opdrachten goed uitwerken."

Opleidingskunde kun je maar aan één hogeschool studeren, namelijk de HAN in Nijmegen. Je kunt kiezen tussen de voltijd- en deeltijdstudie, en daarnaast een verkorte deeltijdstudie. De voltijdstudie en de deeltijdstudie duren 4 jaar. De verkorte deeltijdstudie is bedoeld voor mensen met relevante werkervaring of een verwante vooropleiding en duurt 2 tot 2,5 jaar. Voor de deeltijdstudie is het noodzakelijk dat je een baan of stageplek hebt waarin je het geleerde in de praktijk kunt brengen.

Wat doe je tijdens de opleiding?

In de opleiding worden studeren en werken in de praktijk gecombineerd. Je loopt veel stage (of voert opdrachten uit op je werkplek), waar je je competenties toepast en verbetert.

Je krijgt in de studie vakken als adviesvaardigheden, organisatiekunde, personeelsmanagement, didactiek, ontwikkelen van trainingsmateriaal en toetsconstructie.

Gedurende de studie werk je steeds aan zogeheten 'beroepstaken'. Dat zijn elementen die je in de praktijk moet beheersen als je eenmaal afgestudeerd bent. De beroepstaken zijn:

trainen
begeleiden van lerenden/coachen
ontwerpen van leerarrangementen
geven van opleidingsadvies
ontwikkelen van leerbeleid
inkopen van leerarrangementen

In de loop van de studie bouw je het niveau van de beroepstaken steeds verder uit.

Hoe zwaar is het?

Dree, voormalig deeltijdstudente aan de verkorte opleiding: "Zorg dat je steeds bijblijft. Dat is zeker voor de fulltime werkers erg belangrijk. Menig medestudent is pas veel later afgestudeerd omdat ze zaken lieten liggen. Dat is zonde. Van uitstel komt afstel."

De studie is volgens studenten niet te moeilijk, maar je moet wel veel doen, vooral in de praktijk. Een aantal studenten doet de opleiding in deeltijd, naast een volle baan. De combinatie van werk en studie stelt hoge eisen aan je plannings- en organisatievermogen.

Welke toelatingseisen zijn er?

Je wordt tot de voltijd- en deeltijdstudie toegelaten als je een van de volgende diploma’s hebt:

Havo-diploma met elk profiel
Vwo-diploma met elk profiel
Mbo-diploma op niveau 4

Tot de verkorte deeltijdstudie word je toegelaten als je een andere hbo- of wo-studie hebt voltooid of over relevante werkervaring beschikt. In een intakegesprek wordt bekeken of je toelaatbaar bent tot de verkorte deeltijdstudie.

Ben je 21 jaar of ouder en voldoe je niet aan de toelatingseisen, dan bestaat de mogelijkheid een 21+-toelatingsonderzoek te doen. Als je daarvoor slaagt, kun je alsnog tot de opleiding worden toegelaten.

Hoe weet je of de opleiding bij je past?

Wil je mensen iets leren, maar wil je niet voor de klas staan?
Motiveer je graag mensen?
Ben je geïnteresseerd in mensen?
Sta je stevig in je schoenen en weet je dingen voor elkaar te krijgen?
Kun je goed samenwerken?
Ben je geïnteresseerd in groei van mensen?
Ben je niet vies van een commerciële insteek?

Als je veel van deze vragen met 'ja' kunt beantwoorden, dan is de studie Opleidingskunde waarschijnlijk iets voor jou.

Wat is het profiel van studenten?

De man/vrouw-verdeling bij de opleiding Opleidingskunde is ongeveer 40-60%. De studenten die de opleiding in deeltijd doen, hebben naast hun studie een baan. Ze volgen de opleiding uit interesse voor hun werk, en omdat ze daarin verder willen komen. Studenten geven aan dat de combinatie van relevant werk en de deeltijdstudie heel motiverend is. Ze kunnen het geleerde meteen in de praktijk brengen.

Welke hbo-opleidingen lijken erop?

Aanbevolen websites

Lees in de forumbijdrage van oud-studente Dee wat zij van de opleiding vond.
Bachelor Opleidingskunde, HAN

Auteur: Ysolde Bentvelsen