Taakgericht leidinggeven

Taakgericht leidinggeven houdt in dat je je medewerkers duidelijke opdrachten geeft en toeziet op de uitvoering ervan.

Deze stijl legt de nadruk op de voltooiing van taken en het bereiken van doelen. Het primaire doel is om efficiëntie en productiviteit te verhogen. De leider is voornamelijk bezig met het structureren van werk, het opstellen van doelen, het plannen van activiteiten, en het monitoren van prestaties.

Taakgericht leidinggeven wordt ook wel genoemd:

• Transactioneel leiderschap
• Taakgericht aansturen
• Taakgericht leiderschap

Wat houdt taakgericht leidinggeven concreet in?

• Je geeft een medewerker opdrachten die passen bij zijn functie.
• Je geeft duidelijk taakopdrachten en je laat blijken wat je van je medewerker verwacht en waarop je hem aanspreekt. 
• Je geeft instructies over de uitvoering van de taak. 
• Je geeft duidelijke aanwijzingen over de kwaliteit en de kwantiteit van het te leveren werk. 
• Je ziet toe op de uitvoering van de taak en grijpt in wanneer dat nodig is.
• Je hebt regelmatig overleg over het werk om tijdig knelpunten te signaleren en de voortgang te bewaken.
  

Wanneer gebruik je deze manier van leidinggeven?

De taakgerichte stijl wordt vaak gebruikt in situaties waarin prestaties en resultaten de hoogste prioriteit hebben. Het kan effectief zijn in productielijnen, verkoopteams, of andere resultaatgerichte omgevingen.

Situationeel leidinggeven: de medewerker is weinig bekwaam, maar wel enthousiast

Het tegenovergestelde van taakgericht leidinggeven is mensgericht leiderschap. Waar bij een taakgerichte manier van aansturen de nadruk ligt op een tijdige en correcte uitvoering van de taak, gaat bij een mensgerichte aanpak de aandacht vooral uit naar de medewerker. Door hem te motiveren, te stimuleren en te begeleiden probeer je het beste uit hem naar boven te halen.

Bij taakgericht leidinggeven ligt het accent dus vooral op de uitvoering van de taak en is er sprake van eenrichtingscommunicatie: ik zeg wat ik waar en wanneer wil hebben en controleren. Een valkuil is dat je erg autoritair overkomt en door het gebrek aan persoonlijke aandacht kun je je medewerkers demotiveren. 

De kunst is om de stijl te kiezen die past bij de situatie. Eén van de bekendste modellen voor leidinggeven is het model van Situationeel Leiderschap van Hersey en Blanchard. Dit model gaat ervan uit dat je bij iedere medewerker per taak moet bepalen hoe je iemand moet aansturen:

• Is iemand in staat om de taak te doen? (kunnen)
• Is iemand gemotiveerd om de taak te doen? (willen)
  

Uit het model rollen vier verschillende stijlen van leidinggeven die aansluiten bij de mate van bekwaamheid en bereidheid van de medewerker. Volgens het model past een taakgericht aanpak het beste wanneer iemand nog niet bekwaam is, maar wel enthousiast. Denk bijvoorbeeld aan een starter of een herintreder. In het model wordt deze stijl Sturend leidinggeven genoemd.

Briefing: bekwaam en gemotiveerd

Een teambriefing is een samenkomst voor een beknopte voorbespreking voorafgaand aan een bepaalde activiteit of inzet van een team. Daarin worden de doelen, het plan van aanpak en de bijzonderheden besproken en de taken verdeeld. De briefinggever hanteert primair een groepsgerichte en taakgerichte stijl van leidinggeven. Hij inspireert de teamleden om de opdrachten bekwaam en gemotiveerd uit te voeren. De teamleden die worden gebrieft zullen normaliter zeer bekwaam en gemotiveerd zijn.

Taakgericht leidinggeven als competentie en soft skill

Taakgericht leidinggeven is een essentiële leiderschapscompetentie van managers en leidinggevenden. Voor professionals zonder leidinggevende rol is het een belangrijke soft skill.

Welke competenties komen hierbij kijken?

• Doelen stellen
• Voortgang controleren
• Beïnvloeden
• Feedback geven
  

Bij welke beroepen heb je deze competentie nodig?

Denk voornamelijk aan beroepen waarbij je leiding geeft, zoals:

• Vestigingsmanager
• Manager
• Project manager
• Hoofdredacteur
  

Is deze competentie te ontwikkelen?

Sommige leidinggevenden zijn van nature taakgericht. Ben jij dat niet, dan is er nog geen man overboord; taakgericht leidinggeven is goed te leren, mits je voldoende kennis hebt van de inhoud van een taak. Er worden vele trainingen en cursussen gegeven die je helpen bij het ontwikkelen van deze competentie. Wil je deze competentie direct in de praktijk brengen, dan kun je beginnen met na te gaan welke resultaten je van je medewerker verwacht. Formuleer deze doelen zo SMART mogelijk. SMART staat voor: Specifiek, Meetbaar, Acceptabel, Realistisch en Tijdgebonden. Vraag vervolgens aan je medewerker of het voldoende duidelijk is. Wil je er zeker van zijn dat hij het ook echt begrepen heeft, dan kun je hem vragen het in eigen woorden samen te vatten. Check vervolgens of de medewerker de geformuleerde resultaten haalbaar vindt. Is dit niet zo, stel ze dan in overleg met de medewerker bij. Informeer regelmatig naar de vorderingen.

Taakgericht versus sturend leidinggeven

Hoewel de taakgerichte en instruerende of sturende stijl veel overlappen en vaak als synoniemen worden gezien, zijn er naast overeenkomsten ook enkele verschillen.

Overeenkomsten

Beide stijlen zijn gericht op het behalen van resultaten en het uitvoeren en voltooien van concrete taken. Beide kunnen duidelijkheid en richting bieden aan medewerkers.

Verschillen

Bij taakgericht leidinggeven geef je aan wat er moet gebeuren en richt je je op het plannen en organiseren van de werkzaamheden. Je vertrouwt op de competenties van je medewerkers om het werk uit te voeren.

Bij de instruerende stijl geef je gedetailleerd en specifiek aan hoe het werk moet worden uitgevoerd. Jij als leidinggevende, of een meer ervaren collega, geeft gedetailleerde en specifiek instructies en aanwijzingen. Dit is een geschikte stijl als de medewerker nog niet taakbekwaam is.

Een voorbeeld van taakgericht leidinggeven

Op een drukke ochtend bij Tijgersoft ontving Laura, teamleider softwareontwikkeling, een dringende e-mail: een belangrijke klant vroeg om een software-update, een week eerder dan gepland. Laura riep direct haar team bijeen.

"We hebben een nieuwe deadline. De update moet binnen een week klaar zijn," begon Laura. "Jan, jij richt je op de front-end. Zorg dat alle UI-elementen soepel werken en test ze grondig. Karin, jij neemt de back-end voor je rekening. Werk nauw samen met Jan om ervoor te zorgen dat alles goed integreert. Mark, jij coördineert de tests en rapporteert bugs onmiddellijk."

Ze verdeelde de taken verder:

"Lisa, werk aan de database-optimalisatie. Zorg voor maximale efficiëntie. Tim, jij neemt de documentatie voor je rekening en zorgt dat alles up-to-date is."

Laura stelde duidelijke doelen en tijdslijnen:

"We houden elke ochtend om 9 uur een voortgangsbespreking. Ik wil weten wat er is gedaan, wat er nog moet gebeuren en welke problemen er zijn."

Ze sloot af met een motiverende noot:

"We kunnen dit samen voor elkaar krijgen. Blijf gefocust en communiceer goed."

Door heldere instructies en dagelijkse updates leidde Laura haar team effectief. Aan het eind van de week was de update op tijd klaar, tot tevredenheid van de klant.

Hoe toon je bij een sollicitatie aan dat je taakgericht kunt leidinggeven?

Stel, je hebt je zinnen gezet op de vacature van Manager Inkoop van een landelijke doe-het-zelfketen. Taakgericht leidinggeven is één van de kenmerken van de ideale kandidaat. In je huidige baan geef je leiding aan een team van vijf personen, waarvan er twee net zijn afgestudeerd. Hoewel enthousiast, zijn ze niet nog niet bekwaam genoeg om bepaalde taken zelfstandig uit te voeren. In die gevallen geef je veel gedetailleerde instructies; je vertelt uit welke stappen een bepaalde taak bestaat, hoe de stappen moeten worden gezet en hoe de kwaliteit moet zijn. Je ziet toe op de uitvoering van de taak en controleert de resultaten. Dit leg je kort uit in je sollicitatiebrief. Je kunt hiervoor de STAR-methode gebruiken. Bereid je voor op vragen over dit voorbeeld in het sollicitatiegesprek.

Voorbeelden van vragen over taakgericht leidinggeven tijdens het sollicitatiegesprek

• Kun je een voorbeeld geven van een situatie waarin je iemand een nieuwe taak moest uitleggen? Hoe heb je dat aangepakt?
• Heeft een medewerker je ooit te kennen gegeven dat hij er moeite mee had zijn taak te vervullen? Hoe heb je toen gereageerd?
• Noem eens een actuele kwestie waarvoor je de medewerking van een medewerker wilde hebben. Hoe heb je dit aangepakt?
  

Aanbevolen websites

• Als leidinggevende zit je soms met de handen in het haar. Op sommige medewerkers krijg je gewoon geen vat. In deze cursus leer je hoe je als leidinggevende ervoor kunt zorgen dat je medewerkers verder komen. Hoe prikkel je je medewerkers? En wanneer is het nodig om medewerkers te prikkelen?
• Leidinggeven aan professionals is een mooie, maar ook lastige opdracht. Je bent dienstbaar aan de mensen om wie het gaat. En tegelijkertijd moet je hen aansturen. In deze cursus leer je hoe je er een succes van maakt.
  

Auteur: Marieke van Oosterhout, met bijdragen van René Pijlman