Van valkuil naar kans
Er zijn nogal wat valkuilen die ervoor zorgen dat vrouwen minder carrière maken dan mannen. Het is een kunst om niet in die valkuilen te stappen en het heft in eigen hand te nemen.
Het lieve meisje
Maak je het iedereen, behalve jezelf, altijd naar de zin? Voel je je slaaf van je werk? De kans is groot dat je je altijd opstelt als het lieve, aardige meisje. Veel vrouwen krijgen van jongs af aan de boodschap mee dat ze 'lief' en 'aardig' moeten zijn. Aardig en lief worden als positieve eigenschappen van meisjes beschouwd. Voor een succesvolle carrière is het beter om te veranderen in een 'snelle meid'.
Kate White, schrijfster van het boek Snelle meiden komen ver, geeft negen regels om van een lief meisje een snelle meid te worden:
| Een lief meisje... | Een snelle meid... |
|---|---|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Veranderen van een lief meisje in een snelle meid zal niet van de ene op de andere dag gaan, maar zoals Kate White schrijft: "Zodra je een heel klein beetje lef probeert te tonen, zul je merken dat het zo effectief en aanstekelijk is dat je graag méér probeert. Het is gewoon verslavend."
Vooral vrouwen aan het begin van hun carrière moeten ervoor waken zich op te stellen als 'liefhebbende dochter'. Na een tijdje zullen ze liever gezien willen worden als vakvrouw dan als 'dochter' en dan is het moeilijk om die charmante dienstvaardigheid om te zetten in professionele vasthoudendheid. Bedenk dat je best gewaardeerd kunt worden om je capaciteiten zonder dat mensen je lief en charmant vinden.
Al deze regels zijn van toepassing als je een baan hebt, maar ook als je van baan wil wisselen. Weten wat je wil bereiken, bijvoorbeeld over vijf jaar, is een belangrijke voorwaarde voor succes. Met een gezonde dosis lef en het nemen van enige weloverwogen risico’s kun je het verder schoppen dan wanneer je te voorzichtig te werk gaat.
De harde realiteit
De boze buitenwereld is hard en vrouwonvriendelijk. Dat is althans de gedachte van veel vrouwen die er niet in slagen het glazen plafond te doorbreken of zich bekneld voelen in het leven dat ze leiden.
Een van de redenen dat vrouwen zich beknot voelen in hun ambities is dat hun ambitie lastig is voor de rest van wereld. Als een vrouw ambitieus is, stapt zij (in het stereotiepe geval) uit de traditionele vrouwenrol. Het is verbazend hoe hardnekkig de beeldvorming over vrouwen is, ook al is die steeds minder uitgesproken. Van vrouwen wordt (veelal onbewust) nog altijd verwacht dat ze meelevend, zorgzaam en zachtzinnig zijn. Vrouwen die individualistisch, competitief en ambitieus zijn (of zich zo gedragen) worden vaak afgeschilderd als onvriendelijk en onvrouwelijk. De ware reden is dat ze voor mannen een concurrent vormen. En dat is wat veel mannen niet willen. Veel vrouwen raken ontmoedigd door de weerstand die ze hierdoor ontmoeten. Psychiater Anna Fels beschrijft in het boek Vrouwen & Ambitie hoe subtiel dit soort mechanismes werken, en hoe diep stereotiepe beelden over vrouwrollen en mannenrollen in ons verankerd zijn.
Maar de buitenwereld is niet de enige die schuld heeft. Vroeg of laat wordt het tijd om je als vrouw af te vragen hoe je zelf bijdraagt aan het feit dat je carrière mislukt of je leven onbevredigend is. Het helpt bijvoorbeeld om assertief te zijn in de doelen die je wilt bereiken en om eens wat vaker ‘nee’ te zeggen. Dat is niet alleen voor jezelf heel prettig maar uiteindelijk vaak ook voor anderen.
Een van de dingen die belangrijk is bij het verwezenlijken van ambities is te zorgen voor voldoende erkenning. Ambities die niet erkend worden, doven uit. Erkenning kun je verkrijgen door te zorgen voor zichtbaarheid en steun vanuit de omgeving. Netwerken is een van de manieren om te zorgen voor meer erkenning en zichtbaarheid van je prestaties.
Linda Austin heeft in haar boek Wat houdt je tegen? acht kenmerken beschreven van succesvolle vrouwen:
- Ze zijn gemotiveerd omdat ze hun bezigheden zinvol vinden.
- Ze durven risico's te nemen.
- Ze kunnen zich intellectueel op één onderwerp concentreren.
- Ze zijn vindingrijk.
- Ze zijn bereid te concurreren.
- Ze erkennen hun eigen fouten en leren ervan.
- Ze zijn heel vaardig in de omgang met moeilijke mensen.
- Ze weten autonomie en macht te veroveren.
Voor vrouwen die zich bekwamen in deze acht aspecten, wordt de realiteit waarschijnlijk een stuk minder hard.
Bewondering
Wie wil er niet bewonderd worden? Vrouwen maken zich op, doen mooie kleren aan, allemaal om bewondering te oogsten. Maar o wee, valt een vrouw geen bewondering ten deel, dan stort haar wereld in. Hoe komt dat toch? En waarom hebben mannen daar veel minder last van?
Er is een belangrijk verschil tussen mannen en vrouwen:
- Een man wil graag bewondering voor zijn prestaties.
- Een vrouw zoekt bewondering voor haar persoon.
Dat betekent dat als een vrouw een fout maakt in haar werk en daarvoor een reprimande krijgt, ze het gevoel heeft in heel haar wezen te falen. Dat is niet nodig:
- Leer om beter met kritische feedback om te gaan.
- Bezie de dingen zakelijk en rationeel, óók als er iets misgelopen is.
"Niet de dingen zelf maken de mensen van streek, maar hun gedachten erover."
- Epictetus (filosoof, 55-135 n. Chr.)
Als je voortdurend last hebt van irrationele gedachten omdat je vindt dat je als persoon faalt, kan de RET-methode een hulpmiddel zijn. Met de RET-methode kun je irrationele gedachten omzetten in rationele ideeën.
Ga niet te hard
Ambitie maakt je sterk. Je bent gedreven en daardoor gemotiveerd je doelstellingen te bereiken. Je drang naar succes kan in sommige gevallen echter wel je ondergang betekenen. Wie door haar enthousiasme (te) hard van stapel loopt, kan wel eens voor onvoorziene verrassingen komen te staan. Voorkom stress of een burn-out door je functioneren kritisch onder de loep te nemen.
Aanbevolen websites
- Cursus assertiviteit - Assertieve mensen komen op voor zichzelf, geven hun mening of uiten hun gevoel zonder zich schuldig, beschaamd of onzeker te voelen. Een online cursus met een apart hoofdstuk over assertiviteit voor vrouwen.
- Nee: luisteren naar jezelf - Nee zeggen is moeilijk. In deze korte cursus vind je meer over hoe dat komt en vooral wat je eraan kunt doen.
Auteur: Ysolde Bentvelsen