Energiek

Energiek zijn wil zeggen: een goed uithoudingsvermogen hebben, vitaal zijn, en lange tijd achtereen kunnen presteren wanneer je baan dit van je vraagt.

Wat betekent dat concreet?

Als je een energieke persoonlijkheid hebt, zit je vol levenslust. Hierdoor zet je je graag doelgericht en efficiënt in voor je werk en je omgeving. Je boort je energiereserves gericht aan: je schat goed in hoeveel kracht een bepaalde taak van je vergt. Je gebruikt je energie vervolgens op zo’n manier dat je deze taak doortastend afrondt zonder onnodige reserves te verspillen. Op deze wijze plan je al je werkzaamheden.

Daarnaast ben je een volhouder. Je hebt een sterke dadendrang en bent ondernemend. Je onderneemt voortdurend actie, ook al zitten de omstandigheden niet mee. Doemen er problemen op, dan ben je veerkrachtig, blijf je monter en optimistisch en zoek je graag naar oplossingen. Je denkt mee met je collega’s en probeert hen indien mogelijk werk uit handen te nemen. Ook als je zelf gedurende een lange tijd zwaar wordt belast met werk, laat je je niet uit het veld slaan. Gooit je baas in zo’n periode nog een extra portie werk op je bordje, dan ga je daarmee vlot en daadkrachtig aan de slag zonder een enorme tegenzin of klaagpartij. Je weet van aanpakken, bent werklustig en productief. Ook in rustige periodes neem je geen gas terug, omdat je in evenwicht bent en over een constante stroom aan werklust en energie beschikt.

Je houding kan dan ook voornamelijk worden beschreven als actief en bedrijvig in plaats van passief en sloom. Je bent bevlogen, hebt plezier in je baan en hebt vaak creatieve uitspattingen, dus met de flow in je werk zit het wel goed. Collega’s beleven je als een gedreven persoon, opgewekt, sympathiek en opbouwend. Uit alles blijkt bovendien dat je werk je niet compleet uitput. Je gaat bijvoorbeeld naast je fulltime baan nog regelmatig naar de sportschool, organiseert culturele uitstapjes, doet vrijwilligerswerk, bent lid van een commissie of een club. Deze activiteiten beïnvloeden geenszins je prestatievermogens op je werk. Integendeel, ze verhogen je vitaliteit en werklust alleen maar.

Energiek als competentie

Een competentie is een in gedrag waarneembare combinatie van kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten waarmee je in praktijksituaties je werk goed kunt doen. De competentie energiek (of: energie) staat op menige lijst met algemene competenties.

Welke ondersteunende competenties komen hierbij kijken?

• Doorzettingsvermogen. Volgens de Van Dale betekent energiek letterlijk 'vervuld van een krachtig en volhardend streven om een doel te bereiken'.
• Resultaatgericht. Je gebruikt je energieke vermogens om iets te bereiken, een doel, hoge prestatie, et cetera.
• Stressbestendigheid. Je laat je niet snel uitputten of uit balans brengen. Je raakt niet in paniek bij een nieuwe berg werk en houdt het overzicht bij een groot aantal wisselende taken.
• Organisatievermogen. Je hebt je leven op orde. Je weet welke taken je wanneer moet doen en welke inspanning die van je zullen vergen. Daarom kun je je energie en concentratie goed verdelen over je werkzaamheden en blijf je in evenwicht.
• Initiatiefrijk. Als je lusteloos en moe bent, zie je minder snel oplossingen en/of mogelijkheden. Energieke types voelen zich sprankelend en levenslustig. Ze ontwikkelen dan ook eerder dan anderen nieuwe ideeën en initiatieven.
• Door je comfortzone uit te breiden krijg je nieuwe energie, je zelfvertrouwen groeit en je hebt meer plezier in het werk.
  

Bij welke beroepen heb je deze competentie nodig?

Denk voornamelijk aan beroepen waarbij je fungeert als de duizendpoot en spin-in-het-web en waar stressbestendigheid een eerste vereiste is. Bijvoorbeeld:

• Account manager
• Bedrijfsleider/vestigingsmanager
• Facility manager
• Inkoper
• Intercedent
• Journalist
• Office manager
• Sales manager
• Tolk / Vertaler

Tips om energieker te worden

Je kunt jezelf voor korte tijd oppeppen met een kopje koffie, maar je krijgt duurzame energie van een goede levensstijl.

Fit en vitaal met een gezonde leefstijl

• Het is een cliché, maar toch: zorg voor voldoende nachtrust. Slaap is essentieel voor een vitale levenshouding. Na een goede nacht slapen voel je je de volgende dag weer zo fris als een hoentje.
  
• Cliché nummer twee: eet en drink gezond. Wees bijvoorbeeld matig met cafeïnehoudende producten als koffie en thee, en drink niet teveel alcohol. Probeer minder grote porties te eten, vooral ’s avonds. Het advies luidt: eet ’s ochtends als een koning, ’s middags als een prins en ’s avonds als een lakei. Het is een bekend gegeven dat overmatig eten werkt als een drug: je raakt versuft, zodat je hersens niet optimaal kunnen functioneren. Bovendien veroorzaakt dit op korte of lange termijn gezondheidsklachten. Schenk daarnaast aandacht aan de samenstelling van je voeding. Zit er voldoende variatie in? Krijg ik alle vitamines binnen? Af en toe een (sap)vastenkuur werkt ook uitstekend om je energie op te peppen.
• En dan de derde open deur: beweeg! Bijvoorbeeld door een paar keer per week te zwemmen, fietsen of wandelen. Met een goede fysieke conditie voel je je kwiek en vitaal. Beweging is ook een mentale energiebron. Zoek een sport of beweeglijke activiteit uit die zowel bij je persoonlijkheid als je lichaam past: niet iedereen is geschikt voor intensieve training of hardlopen. Misschien heb jij stiekem wel veel meer zin in een uurtje volksdansen of klassiek ballet. Door fysiek en mentaal altijd in beweging te zijn, krijg je nieuwe energie. Wat je activiteit ook is, je zult nieuwe mensen ontmoeten waar je energie van krijgt. Ga ervoor!
• Zoek de natuur op. Natuurervaringen werken als een reiniging van je geest, zijn een weldaad voor je lichaam en een oppepper voor je energiehuishouding.
  

Dynamische mentale houding

• Ontwikkel een positieve levenshouding. Hoe minder je tegen dingen opziet, hoe meer energie je overhoudt. Stress, frustratie en negatieve gedachten zijn energievreters. Je schouders laten hangen en een gevoel van ‘ik kan het niet aan’ eveneens. Smijt dit soort energielekken in de prullenbak en vertrouw erop dat zodra je aan een taak begint, je ook voldoende kracht hebt om deze succesvol af te ronden.
• Train regelmatig positieve affirmaties: oprecht gemeende positieve gedachten of bekrachtigende beweringen over jezelf die je energieker doen voelen. Voorbeelden:
• Ik hou van aanpakken
  
• Ik zit vol energie
• Ik ben een krachtig mens
• Ik voel me uitgerust en opgeruimd
  
• Werk aan zaken die je belangrijk vindt, want je krijgt energie van dingen waarbij je je betrokken voelt. Onderzoek je persoonlijke kernwaarden en stuur je carrière in de richting van je werkwaarden. Als je huidige werk niet bij je waarden past, dan kun je energieker worden door een carrièreswitch te maken, je baan te jobcraften of vrijwilligerswerk voor mensen te doen.
  
• Breng afwisseling aan in je leven. Leef niet alleen voor je werk, maar maak ook ruimte voor energiegevers als vrienden, familie, uitstapjes, sport, en vakantie. Verandering van omgeving of gesprekspartners doet vaak wonderen bij gevoelens van lusteloosheid en uitputting. Doe bovendien naast je baan zoveel mogelijk dingen waar je echt van kunt genieten en die voor jou niet aanvoelen als verplichte nummertjes.
• Voel je je bij het minste of geringste oververmoeid en belast door je werk, kijk dan eens naar manieren hoe je stress kunt leren hanteren. Ga ook bij jezelf na of je wel in de juiste functie zit. Soms kan een wisseling van baan nodig zijn om je vitaliteit te hervinden.

Energiek als kernkwaliteit

Volgens het model van de kernkwaliteiten en kernkwadranten kan energiek net als elke kwaliteit doorslaan naar een valkuil. Je bent dan te energiek en anderen zien dat als een slechte eigenschap. Jouw uitdaging is om dat te voorkomen. Als energiek een kernkwaliteit van je is, dan kun je daarbij ook allergieën hebben en je ergeren aan bepaald gedrag van anderen.

Wat is de valkuil van energiek?

De een is energiek, een ander is energieker, jij bent het energiekst. Dat is een kwaliteit. Maar kun je ook té energiek zijn? Jazeker.

Wat zijn jouw uitdagingen of leerdoelen?

Belangrijke leerdoelen om te voorkomen dat energiek doorslaat naar een valkuil zijn:

• Rust nemen en ontspannen
  

• Gezond carrière maken
• Gevoelig zijn voor signalen van anderen dat je te hard van stapel loopt
• Draagvlak opbouwen voor je plannen
  

Wat zijn je allergieën?

Als je zeer energiek bent, dan kun je je ergeren aan iemand die:

• Lui is of een laag energieniveau heeft.
• Moe, uitgeput of opgebrand is en weinig initiatief neemt om daar wat aan te doen.
  
• Weinig betrokkenheid of interesse toont voor het werk.
  
• De gang van zaken vertraagt of traineert, met kritische vragen, discussie en weerstand.
• Inefficiënt werkt of tijd verspilt.
  
• Besluiteloos is en daarmee vlotte voortgang hindert.
• Jouw tempo niet kan bijbenen.
  
• Pessimistisch is, veel klaagt en negatieve energie in de groep brengt.
• Weerstand uitoefent tegen verandering en vernieuwing.
• Weinig focus heeft en vaak afgeleid is.
  

Hoe toon je bij een sollicitatie aan dat je energiek bent?

Je hebt je zinnen gezet op de vacature van accountmanager. ‘Energiek’ is één van de kenmerken van de ideale kandidaat. Je probeert je voor te stellen wat ze daarmee bedoelen. Als accountmanager ben je een druk baasje. Je werkt niet alleen op onregelmatige tijden, je hebt ook een groot aantal werkzaamheden per dag. 

Dat is jou op het lijf geschreven. In je huidige baan als verkoper werk je ook op onregelmatige tijden. Bovendien vind je het heerlijk als je het druk hebt. Klanten sta je vriendelijk te woord, ook al staan er vijf om je heen en begint hun geduld langzaam op te raken. Naast je drukke baan en je gezinsleven ben je in je vrije tijd ook nog bestuurslid van de plaatselijke voetbalvereniging, speel je mee in de tenniscompetitie en volg je ook nog een kookcursus voor mannen.

Dit leg je kort uit in je sollicitatiebrief. Word je uitgenodigd voor een sollicitatiegesprek, let dan vooral op je houding en intonatie. Zit je onderuit gezakt op je stoel en vertel je op monotone toon uitgebreid over je werk en de vele activiteiten die je in je vrije tijd onderneemt, dan kom je niet echt energiek over.

Andere voorbeelden

• Leraar: Naast mijn werkzaamheden als leerkracht van groep 1 en 2 op een zwarte school geef ik een keer per week Nederlandse les aan ouders van mijn leerlingen. Ook geef ik ze lessen in opvoeding.

• Verpleegkundige: Niet alleen op mijn werk ben ik altijd bezig, ook in mijn vrije tijd heb ik altijd wel iets te doen. Ik heb een hekel aan stilzitten. Lekker de handjes laten wapperen, is mijn motto.

• Fitnesstrainer: Ik ben de hele dag bezig om mensen te laten bewegen op een manier die bij hen past. Ik geef ook leefstijladviezen over gezonde voeding en slaapgewoontes. Zo help ik ze met training om een goede conditie op te bouwen en weer fit, vitaal en energiek te worden.
  

Voorbeelden van competentiegerichte vragen over je mate van energie tijdens het sollicitatiegesprek:

• Hoe werk je na ziekte of vakantie een werkvoorraad weg?
• In welke dingen ben je naast je werk actief? Hoeveel tijd besteed je daar per week aan?

Aanbevolen websites

Auteur: Vera van Dijk, met bijdragen van René Pijlman