Capaciteiten: wat kan ik?

Je kunt vaak meer dan je denkt. Als er aan je wordt gevraagd wat je vaardigheden zijn, dan denk je vaak aan de opleidingen die je hebt gedaan en wat je daarin hebt geleerd. Maar de meeste mensen kunnen veel meer dan wat ze in een reguliere opleiding hebben geleerd.

Je capaciteiten in kaart brengen

Wil je op een rij zetten wat je allemaal kunt, ga dan als volgt te werk:

Neem je cv en schrijf per baan die je gehad hebt precies op wat je ervoor moest kunnen. Denk daarbij aan alle algemene competenties, vaardigheden en eigenschappen en soft skills. Doe dat ook voor banen die je als vrijwilliger of stagiair deed. Bijvoorbeeld: projectleider: projecten leiden, medewerkers motiveren, plannen, begroten, conflicten oplossen, vergaderen, rapporten schrijven.
Maak een lijst van al je hobby's en nevenactiviteiten en doe hetzelfde. Bijvoorbeeld instructeur op zeilkamp: zeilen, lesgeven, met jongeren omgaan, activiteiten begeleiden, conflicten oplossen, ehbo, motiveren, reageren op gevaarlijke situaties.
Schrijf de rollen op die je hebt in je leven: moeder, vader, verzorger van oude buurvrouw, raadgever, klusjesman etc. Maak een lijst van vaardigheden die je in die rol(len) benut: verzorgen, autorijden, gesprekken voeren, conflicten oplossen, luisteren, creatieve dingen doen, timmeren, in de natuur werken enzovoort.

Bekijk ook onze lijst eigenschappen en vaardigheden en kijk of je niets vergeten bent. Het wordt vast een hele lijst zo! Natuurlijk vind je niet alle vaardigheden even leuk of ben je overal even goed in. Maar het geeft wel een goed overzicht van je capaciteiten.

Tip: bewaar de lijst met vaardigheden en schrijf er als geheugensteuntje ook wat voorbeelden bij van situaties waarin je de vaardigheden succesvol hebt toegepast. Deze lijst kan heel goed van pas komen als je gaat solliciteren. Je zult dan gemakkelijker via de STAR-methode kunnen laten zien dat je concreet over bepaalde vaardigheden beschikt.

Probeer een indeling te maken van vaardigheden die bij elkaar horen, bijvoorbeeld vaardigheden die te maken hebben met het motiveren of activeren van andere mensen, of vaardigheden waar je handigheid voor nodig hebt, of vaardigheden waarin je heel zelfstandig bent. Als je die vaardigheden in categorieën verdeelt, dan zul je waarschijnlijk merken dat je van een of twee van die categorieën blij wordt en denkt 'dat past echt bij mij, dat ben ik'. Dat zijn waarschijnlijk de vaardigheden waarvan je het belangrijk vindt dat ze ook in een baan aan de orde komen.

Suggesties voor oefeningen

Lacunes

Als je bezig bent met te bekijken wat je echt wilt en je een droombaan voor ogen krijgt, dan is de kans groot dat je niet alle vereiste vaardigheden daarvoor al in huis hebt. Om te inventariseren waar de lacunes zitten, ga je als volgt te werk:

Omschrijf je droombaan en schrijf op welke vaardigheden ervoor nodig zijn. Als je dat niet precies weet, vraag dan aan mensen in je netwerk of bij een bedrijf waar jouw droombaan bestaat, wat de vereisten zijn aan die baan.
Neem je lange lijst met capaciteiten en bepaal welke van je capaciteiten in de buurt komen van de vereiste vaardigheden.
Schrijf in een volgende kolom wat er nog ontbreekt en in de kolom daarna hoe je die lacune zou kunnen opvullen. Onderzoek de mogelijkheden daarvoor. Er zijn vaak meerdere wegen die naar Rome leiden. Misschien wil je een opleiding gaan doen, of kun je een tijdje stage lopen om wat extra ervaring op te doen. Maar denk ook aan mogelijkheden als jobrotation en detachering. Misschien heb je mogelijkheden om een sabbatical voor dit soort dingen te gebruiken. Inventariseer de mogelijkheden en maak een keuze.
Kijk kritisch of de categorieën vaardigheden waarvan je eerder had geconstateerd dat je die het belangrijkst of leukst vindt, ook terugkomen in je droombaan. Als dat niet zo is, kijk dan waar dat aan ligt. Het kan zijn dat je droombaan ver uit de buurt ligt van wat je tot op heden hebt gedaan. Bereid je dan voor op een langere weg om je droombaan te bereiken.

Auteur: Ysolde Bentvelsen